Nóż należy do narzędzi, których używamy praktycznie każdego dnia. Najczęściej sięgamy po noże kuchenne, które są nieodłącznym elementem wyposażenia każdej kuchni i ciężko wyobrazić sobie przygotowywanie bez nich posiłków. Codzienne krojenie, szatkowanie czy obieranie nieuchronnie prowadzi do stępienia noża, który z czasem traci swoją ostrość, a praca z nim zaczyna być uciążliwa. Z tego wpisu dowiecie się, co szkodzi nożom i czego zdecydowanie należy unikać, aby noże służyły Wam przez długi czas.
Jesteśmy pewni, że każdy z Was codziennie używa noża. Nawet jeśli daleko jest Wam do profesjonalnych szefów kuchni, a Waszym popisowym daniem jest kanapka z szynką i pomidorem, to nóż jest niezbędny, aby ją przygotować. Jeśli zatem do kuchni zaglądacie rzadko to i tak z całą pewnością noże stanowią jeden z kluczowych elementów tych wizyt. Niestety, wszystko z czasem się zużywa i ta zasada dotyczy również noży. Niezależnie od częstotliwości używania noży, prędzej czy później każdy z nich (nawet ten z najwyższej jakości stali) zaczyna się tępić. Jeśli podczas pracy z nożem czujecie, że ostrze nie tnie już z taką lekkością jak zaraz po zakupie, to najwyższa pora na ostrzenie noża, które jest najlepszym sposobem na jego regenerację. Nie warto tego lekceważyć, gdyż praca tępym nożem wymaga ogromnego wysiłku, jest nieprecyzyjna, a nawet może być niebezpieczna.
Ostry nóż to bezpieczny nóż
Może się wydawać, że tępym ostrzem nic sobie nie zrobimy, jednak nie ma nic bardziej mylnego. Badania przeprowadzone przez amerykański instytut Liberty Mutual Research Institute for Safety wykazały, że używanie ostrego noża radykalnie zmniejsza ryzyko obrażeń oraz zwiększa wydajność pracy, co jest szczególnie istotne w restauracjach, firmach cateringowych oraz wszędzie tam, gdzie gotuje się masowo. Jednak nawet w warunkach domowych należy zadbać o to, by noże były zawsze naostrzone, ponieważ zapewnia to komfort i bezpieczeństwo. Praca z tępym nożem wymaga użycia nadmiernych sił, co może spowodować utratę kontroli nad ostrzem i w konsekwencji narazić użytkownika na zranienie się. Używając ostrego noża możemy nim swobodnie i bez wysiłku manewrować, dzięki czemu zachowujemy większą kontrolę nad procesem krojenia, a ryzyko wystąpienia obrażeń jest minimalne.
Co wpływa na utratę ostrości noża?
Codzienne użytkowanie, takie jak krojenie, siekanie czy obieranie to naturalne czynniki prowadzące do tępienia się noży. Podczas pracy z nożem krawędź tnąca się najzwyczajniej w świecie ściera i po pewnym czasie możemy zauważyć tego skutki. Jest to proces nieuchronny i musielibyśmy tak naprawdę nie używać noża wcale, żeby zawsze pozostawał ostry. Ciężko jednak funkcjonować na co dzień bez używania noża, więc musimy się pogodzić z faktem, że traci on (na szczęście nie bezpowrotnie) swą ostrość. Pomocna w tym przypadku będzie odpowiednia ostrzałka do noży. Istnieje jednak jeszcze kilka innych czynników, które możemy wyeliminować, by noże pozostawały w dobrym stanie na dłużej. Jakie zatem czynności szkodzą naszym nożom?
- Mycie w zmywarce. Doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że używanie zmywarki jest wygodne, jednak wkładanie do niej noży to zdecydowanie nie jest dobry pomysł. To najprostsza droga do zniszczenia noży, a przecież nie na tym nam zależy. Wilgotne warunki źle wpływają na noże, a jeśli do tego dołożymy wysoką temperaturę oraz ciśnienie w zmywarce, połączone ostrymi środkami myjącymi to gwarantujemy, że noże długo Wam nie posłużą. Narażanie noży na działanie tych czynników może skutkować korozją stali oraz zmianą struktury oraz właściwości fizycznych i mechanicznych materiału ostrza. Cienka krawędź ostrza jest bardziej podatna na trwałe uszkodzenia, które następują szybciej w porównaniu z całością powierzchni ostrza. Początkowo, na ostrzu pojawiają się mikrouszkodzenia, które z czasem narastają do widocznych ubytków i wyszczerbień. Ponadto zmywarka może niszczyć drewniane rękojeści noży, przez co będą one wyglądać nieestetycznie.
- Długotrwałe pozostawianie w zlewnie z wodą. Niesie to ze sobą podobne skutki do mycia w zmywarce. Niestety obchodzenie się w ten sposób nawet z najlepszym nożem może spowodować po pewnym czasie uszkodzenie jego ostrza. Ponadto takie praktyki są niebezpieczne – wkładając rękę do zlewu pełnego naczyń możemy zwyczajnie nie zauważyć noża i się skaleczyć. Jak wobec tego czyścić nóż? Wystarczy zaraz po użyciu przepłukać go pod bieżącą wodą i wytrzeć do sucha ściereczką bądź papierowym ręcznikiem. Warto mieć na uwadze, żeby robić od razu, ponieważ soki z krojonych owoców czy warzyw o kwaśnym odczynie również nie służą ostrzu.
- Krojenie na deskach wykonanych z twardych tworzyw sztucznych lub ze szkła. Takie deski z pewnością są praktyczne, ponieważ łatwo się czyszczą, ale niestety przy okazji również masakrują ostrze noży. Jeśli więc zależy Wam na tym, aby Wasze noże pozostawały w dobrym stanie jak najdłużej, zrezygnujcie z takich desek. Twarda powierzchnia nie generuje amortyzacji, a to prosta droga do tępienia ostrza. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem są deski z miękkiego drewna, które są znacznie łagodniejsze dla noży.
- Używanie noża niezgodnie z przeznaczeniem. Nóż służy do krojenia, a używanie go w charakterze otwieracza do butelek czy dziadka do orzechów to według nas zwyczajna profanacja 😊 W taki sposób można łatwo wyszczerbić ostrze, przez co nóż stanie się bezużyteczny.
Podsumowanie
Perfekcyjnie ostry nóż to podstawa w każdej kuchni. Jakość materiałów, z których wykonane są noże, a także sposób, w jaki używamy ich na co dzień wpływają na to, jak długo pozostaną one ostre, a co za tym idzie - użyteczne. Niestety, nawet najlepszy nóż prędzej czy później ulega stępieniu, dlatego powinien być regularnie ostrzony. Regularne ostrzenie noży szybko przywróci im pożądaną ostrość, a prace kuchenne takie jak krojenie czy szatkowanie staną się wyjątkowo proste i przyjemne.